lanac, sidreni

lanac, sidreni, lanac jednim krajem spojen za uglav u brod. lančaniku, a drugim za sidro (sidrenu kariku); prolazi kroz lančanu cijev; služi za obaranje i dizanje sidra; sastoji se od čeličnih karika (sa sklepom u lancu promjera većeg od 15 mm); na svakoj krajnjoj karici uze i na svakom dijelu pribora s. 1. utisnuta je oznaka, jamstvo da je s. 1. ispitan i da odgovara propisanoj kategoriji; promjer s. 1. određuje se prema masi i tipu sidra te vrsti čelika. Niz karika (neparan broj) duljine 25 odn. 27,5 m (15 sežnjeva) naziva se → uza; krajnje su karike uze bez sklepa i međusobno su spojene škobama (škopcima); između prve uze lanca i sidra umetnut je komad lanca (5 ··· 10 m), tzv. predgon (najviše se troši i napreže); ta dva dijela redovito su spojena patentnom Kenterovom karikom. U predgonu, u prvoj i predzadnjoj uzi, umetnut je vrtulj koji sprečava uvijanje lanca pri laženju usidrenog broda. Ukupna duljina s. 1. određuje se prema broju sidara, istisnini broda, površini brod. nadvođa, namjeni broda i području plovidbe (→ sidreni uređaj). S.l. se povremeno preglavljuje, tj. živi kraj (uz predgon) privezuje se uz uglav, a mrtvi kraj (uz uglav) privezuje se uz predgon. Na brodu se s. 1. pregledavaju optički i na udar; drže se čisti i premazani.