križno jedro

križno jedro, trapezasto jedro koje se razapinje između jarbolnih križeva; izrađuje se od jedrenine ili sintetičke tkanine; naziva se po križu, počevši odozdo nagore: debleno k.j. ili deblenjača, donje košno ili donja košnjača, gornje košno ili gornja košnjača, donje sljemeno ili donja sljemenjača, gornje sljemeno ili gornja sljemenjača i vršno jedro ili vrhovnjača. Vrv (oprema) jedra: ubralje, Škota ili zateg, protuškota ili oglav (uzda), kratni nateg i kratice. – Staroegipatske brodice imale su jedno k.j. od papirusne tkanine; fenički brod imao je dva jarbola sa po jednim k.j. (prvi s pramčanim jedrom); Rimljani su prvi razapeli drugo k.j. iznad glavnog, s praćama i škotama; biz. dromoni bili su prvi brodovi sa dva velika k.j. na dva jarbola (u 12. st. dosegla su najveću površinu). Olujno k.j. na galijama zvalo se treva.