prekomorske brigade

prekomorske brigade, jedinice NOVJ formirane nakon kapitulacije Italije od polit. interniraca (iz Slovenije, Hrvatske i Crne Gore) iz fašističkih koncentracijskih logora u Italiji, te od Slovenaca i Hrvata iz Slovenskog primorja i Istre mobiliziranih u tal. vojsku. Prva p. b., formirana u Italiji 20. 10. 1943 (4 bataljona, 1886 boraca), sudjelovala je u obrani Korčule u decembru 1943. Druga p. b. formirana je 7. 12. 1943 (4 bataljona, oko 1000 boraca). Obje su brigade rasformirane potkraj januara 1944. Treća p. b. formirana je u Italiji 17. 12. 1944. (4 bataljona, 1655 boraca); sudjelovala je u desantu na Brač (1-4.6), u desantima za oslobođenje srednje Dalmacije, južnodalmatinskih otoka i Pelješca te u desantima na kopno, u oslobađanju obale, u ličko-primorskoj operaciji i kod Ilirske Bistrice; proglašena udarnom. Četvrta p. b. formirana je u Italiji 7. 9. 1944 (3 bataljona, oko 1400 boraca); rasformirana je u maju 1945. Peta p. b. formirana je u Splitu 23. 12. 1944. (4 bataljona, 2100 boraca); sudjelovala je u borbama za oslobođenje Like i u Suhoj krajini; rasformirana 20. 4. 1945.