razmak

traži dalje ...

razmak, luk geogr. paralele između dva meridijana na zemaljskoj kugli (R) izražen u nautičkim miljama; kraći je od odgovarajućeg dijela ekvatora (Δλ), tj. od razlike geogr. dužine: R = Δλ · cos φ, odn. Δλ = R · sec φ. Pretvaranje Δλ u R i obrnuto može se obaviti računski ili s pomoću nautičkih tablica. Ako se pozicija odlaska P1 i pozicija dolaska broda P2 nalaze na različitim paralelama, r. se računa za paralelu koja odgovara srednjoj aritmetičkoj geogr. širini:

R = Δλ · cos φs; φs = 1/2 (φ1 + φ2). U zemaljskoga elipsoida srednji razmak Rs odgovara paraleli u sr. geogr. širini (φs + x), praktički srednjoj geocentričnoj širini (vrijednost x daju nautičke tablice); može se računati formulom: cos (φs+x) = Δ φ/Δ φM odn. sec (φs + x) = Δ φM/Δ φ, gdje je Δφ = φ2 – φ1, a ΔφΜ odgovarajuća razlika Mercatorovih širina. Ove se formule primjenjuju pri vođenju zbrojene odn. loksodromske navigacije, a isto tako i pri konstrukciji mreže Mercatorove karte (→ loksodromski trokuti).

članak preuzet iz tiskanog izdanja 1990.

Citiranje:

razmak. Pomorski leksikon (1990), mrežno izdanje. Leksikografski zavod Miroslav Krleža, 2025. Pristupljeno 2.5.2025. <https://pomorski.lzmk.hr/clanak/razmak>.