Zapadna Sahara

Zapadna Sahara, do 1976. Španjolska Sahara i Španjolska Zapadna Afrika, područje u sz Africi pod okupacijom Maroka, između Atlantskog oceana na z, Maroka na s, Alžira na si te Mauretanije na i i j; 266 768 km²; 185 000 st. (1987); u izbjeglištvu (Alžir) živi oko 150 000 ljudi (1982). Stanovnici su Berberi; porast st. 2,6% (1982-87). Gl. grad El Aaiún (Al-Aiun, Laâyoune; 93 875 st., 1982). Govori se arapskim jezikom. Z. S. zauzima dio pustinje Sahare uz Atlantski ocean. Veći je dio teritorija niži od 200 m. Zemljište se postupno izdiže od obale prema unutrašnjosti (do 500 m na i, odn. 1000 m na si). Nerazvedena obala duga oko 900 km; veći zaljevi: Rio de Oro i Sintra. Pustinjska klima; sr. god. temp. 30,3 °C; oborine: 36 mm (9 kišnih dana). Ratarstvo (oaze); stočarstvo (deva, koza, ovca); ribarstvo. Ležišta fosfata u okolici mjesta Bu Craâ, jugoistočno od El Aaiúna (najbogatija na svijetu: 1300 ··· ··· 2000 mil. t). Proizvodnja fosfata iznosila je 1975. god. 5,6 mil. t, ali je rudarenje prestalo zbog rata s Marokom. Drži se da postoje bogata ležišta željezne rude i potaše (Agracha) te nafte; u okolici Ad Dakhlaha dobiva se sol. Prometna mreža: 96 km rudarske pruge koja povezuje naselje Bu Craâ s krcalištem fosfata na obali Atlantskog oceana i 6100 km cesta (asfaltirano 8%). Aerodromi u El Aaiunu i Ad Dakhlahu. Gl. luke: Ad Dakhlah, Giiera (ribar. luka) i krcalište za fosfate 29 km jz od El Aaiúna. God. lučki promet oko 60 000 t (iskrcaj) – Bivša španj. kolonija, u kojoj borbu za nezavisnost protiv Maroka vodi POLISARIO (Frente Popular para la Liberacion de Sakiet el Hamra y Río de Oro), proglašena je 1976. Saharskom Arapskom Republikom; Organizacija ujedinjenih naroda priznala je 1980. pravo naroda Z. S. na samoodređenje i nezavisnost.