Volga

Volga, rijeka u SSSR, najdulja u Evropi; duga 3530 km; porječje 1 360 000 km². Izvire na Valdajskoj uzvisini, a utječe u Kaspijsko jezero; površina delte 130 000 km². Visok vodostaj u proljeće (april–juni), nizak ljeti i zimi; promjena vodostaja 12 ··· 14 m. Kod Gorkog je široka 1,5 km, kod ušća Kame 2,5 km, a u blizini ušća do 8 km. Gl. pritoci: Tverca, Mologa, Šeksna, Kostroma, Unža, Vetluga, Kama, Samara i Boljšoj Irgiz (lijevi) te Oka, Sura i Svijaga (desni). Rijeka nosi veliku količinu materijala kojim zatrpava s dio Kaspijskog jezera. Gl. rukavi (od 500) delte: Bahtemir, Staraja Volga, Buzan, Ahtuba (dug 531 km; od Volge se odvaja 21 km uzvodno od Volgograda). Volška delta ubraja se u jedno od najvećih ribolovnih svj. područja. V. je s Baltičkim morem povezana Volško-baltičkim vodnim putem (Manjinski vodni sistem), a s Bijelim morem Sjevernodvinskim sustavom i Bjelomorsko-baltičkim kanalom. Volško-donski kanal ili Lenjinov kanal (počinje u volgogradskom predgrađu, a završava na Donu kod Kalača) spaja je s Azovskim i Crnim morem. Gornji i središnji tok V. reguliran je sa tri brane; više umjetnih jezera. Plovna je od Astrahana do Rževa (3430 km); ukupna duljina plovnih putova (pritoci, kanali, deltni rukavi) iznosi oko 17 000 km; u gornjem toku V. je zaleđena od novembra do sr. aprila, a u središnjem od sredine decembra do poč. marta. Teretni promet rijekom iznosi ²/₃ riječnog prometa SSSR; u nizvodnom smjeru prevladava promet drvom, a u uzvodnom naftom. Gl. pristaništa: Astrahan, Volgograd, Saratov, Kujbišev, Uljanovsk, Kazanj, Gorki, Jaroslavlj, Andropov (Ribinsk) i Kalinjin. – Volška flotila formirana je u građanskom ratu (pol. 1918). God. 1919. ušla je u sastav Volško-kaspijske flotile; u II svj. ratu imala je dvije brigade riječnih brodova i jednu brigadu minolovaca. Istakla se u obrani Staljingrada (Volgograda).